سندی در ارتباط با پیشنهاد مظنون روسها به حاجی میرزا آقاسی صدر اعظم محمد شاه، برای ساختن بیمارخانه در ساحل دریا ، مخالفت محمد شاه و صدور اجازه حاجی از سرِ ناچاری.
شرح تصویر: تصویر حاجی میرزا آقاسی است که میرزا بابا آن را ترسیم نموده است
متن سند:
سوادکاغذ حاجی میرزا آقاسی است که به وزیر مختار روسیه [کنیاز دالغوروکی ]نوشته است به تاریخ ۱ شهر شوال سنۀ ۱۲۶۳
در باب بیمار خانه، از سرکار اقدس همایون پادشاهی روحنا فداه، به دستخط مبارک، خطاب به دوستدار حکم بدین مضمون رسید. لازم آمد که به آن جناب مضامین حکم همایون را بدون کم و زیاد اشعار و اظهار دارد و اطلاع دهند. مضمون دستخط همایون است:
شما آن روز گفتید جناب جلالت مآب وزیر مختار می گوید، عاشوراده بیمارخانه دارد و موقوف می کنم در شهر جائی بدهند. قبول کردم ، امروز سلیمان خان گفت بیمارخانه دیگر هم می خواهند لب دریا بسازند. این دیگر چرا. اگر بیمارخانه منظور است در شهر اذن دادم. اگر به اسم بیمار خانه مطلب دیگر است نمی دانم، سوای میان شهر استر آباد بجای دیگر راضی نخواهم شد.
چون ابلاغ حکم همایون لازم بود در مقام اطلاع بر آمد.
حاجی میرزا آقاسی در جواب رقعه جناب وزیر مختار روسیه نوشته است:
رقعه که ارسال به دوستدار فرموده بودید در باب بیمار خانه که دوستدار مراتب را مجدد به خاک پای مبارک اعلیحضرت شاهنشاهی روحنا فداه عرض نمود، و به عالی جاه سلیمان خان ،خان خانان حکم شد که حسب التمنای آن جناب بیمارخانه لب دریا بسازند
سواد کاغذ حاجی میرزا آقاسی به سلیمان خان است:
آنکه عالی جاه نتیجه الامراء العظاما،مخدوما
در باب بیمارخانه که بر حسب توقع سفارت دولت بهیه روسیه در آنجا بجهت اهل کشتی باید ساخته شود، سابقاً به آن مخدوم از اولیای دولت علیه اظهار شد. حال مجددا ً از سفارت آن دولت بهیه توقع شده است که بیمار خانه در ساحل دریا ساخته شود.لهذا اظهار می رود که بیمارخانه ای که در وقت احتیاج بجهت اهل کشتی کفایت دهد در لب دریا بسازند و به قسمی که سابقاً به آن مخدوم گفته شده است. البته کوتاهی ننماید.[تمام]
نگارنده : جالب است که بدانید بعد ازین نامه وزیر مختار روسیه که کنیاز دالغوروکی است نامه ای تحکم آمیز به حاجی میرزا آقاسی نوشته واز او گلایه میکند ، شما که اظهار دوستی با ما دارید چرا این مطلب را به شاه گفتید و... و...
منبع : فاطمه قاضیها ، اسناد روابط ایران و روسیه در دوران فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار، تهران: مرکز اسناد و دیپلماسی(وزارت امور خارجه) صص۲۳۹-۲۴۱