جشن عروسی پسر حاکم(شاهزاده محمدتقی میرزا)

1

محمد تقی میرزا : در این سال محمد تقی میرزا چهارمین پسر محمد شاه و برادر کوچک ناصرالدین شاه حاکم تهران بود ، که از سال 1273 به حکومت تهران منصوب شد، این حکومت اسما با او بود ولی رسما کارها با میرزا موسی وزیر تفرشی بود . محمد تقی میرزا در سال 1283 ملقب به رکن الدوله شد. ر.ک. مهدی بامداد ، شرح حال رجال ایران ،تهران: زوار ، 1371 ،ج3صص 312 - 314

به روایت دکتر هینریش بروگش

2

ر.ک . سفری به دربار سلطان صاحبقران،دکتر هینریش بروگش، ترجمه مهندس محمد حسین کرد بچه، تهران انتشارات اطلاعات،صص202-203

سفیر آلمان در ایران عصر ناصری

و این بار دیگر به جشن عروسی منزل شاهزاده حاکم تهران باز می گردیم. منزل بزرگ و مجلل شاهزاده شامل چند دستگاه حياط تو در تو می شد. همه آنها مملو از میهمان و تماشاچیان بود که برای تماشای برنامه مطربها در آنجا گرد آمده بودند. این میهمانان چهار روز و چهار شب بود که در خانه حاکم بودند و پذیرایی می شدند زیرا عروسی پسر حاکم هفت شبانه روز به طول می انجامید. ما که به قصد دیدار حاکم به آنجا رفته بودیم به ناچار وارد حیاط اول شدیم و این حیاط مملو از جمعیت و تماشاچی بود، به طوری که راهی برای عبور وجود نداشت. جلوی در يك دسته موزيك توپخانه ارتش ایران مستقر شده بود و آهنگهای غربی را به سلیقه خود تغییر می داد و می نواخت که به عقیده ما گوش خراش و ناخوشایند بود ولی شاید به گوش ایرانیها مطبوع و آشنا می آمد. در وسط حیاط با گذاشتن تخته ای روی حوض، يك سن به وجود آورده بودند که از همه طرف دیده می شد. در آنجا رقاصهایی که لباس زنانه بر تن داشتند و آرایش کرده بودند و چند کودک که خود را بصورت بزرگترها در آورده بودند، می رقصیدند و با رقصهای ایرانی تماشاچیان و میهمانان را سرگرم می کردند. رقاصان زلفهای مصنوعی و کلاه گیسهای بلند بر سر گذاشته بودند ولی نقش زنان را نمی توانستند بازی کنند و حرکات آنها با خنده های بلند حضار مواجه می شد. کسانی که در این حیاط حضور داشتند همه مرد بودند و زنان از بالای بام خانه داخل حیاط و رقص مطر بها را تماشا می کردند. در گوشه دیگری از سن، چند نفر هم زورآزمایی می کردند و يك خرس و يك ميمون و يك کوتوله با حرکات خود مردم را به خنده می انداختند. سر و صدا و جنجال زیادی در این حیاط بود؛ صدای آواز مطر بها و موزیك توپخانه و داد و فریاد زنان و بچه ها از پشت بام، و صدای خنده و کف زدن حضار همه با هم آمیخته شده ، غوغایی برپا کرده بودند که گوش را کر می کرد و ما هم در گوشه ای مات و مبهوت دچار سرگیجه شده بودیم. . و در این میان خوشبختانه پیشکار حاكم ما را از دور دید و جلو آمد و وقتی از مقصدمان مطلع شد دستور داد تا فراشان با چماق مردم را کنار بزنند و راهی باز کنند تا بتوانیم از آنجا نزد حاکم برویم. بالاخره راهی باز شد و ما بسرعت به دنبال پیشکار جلو رفتیم و از در کوچکی وارد يك حیاط فرعی شدیم که خلوتتر و آرامتر از حیاط اول بود. روی سکوی کوچکی در وسط این حیاط شش نفر موسیقیدان نشسته بودند. دسته گلهای زیادی در تمام قسمتهای حیاط قرار داشت. موسیقیدانان با ویلون، سنتور، تار، کمانچه و دایره زنگی خود آهنگهای سنگین و غم انگیزی را می نواختند. تعداد زیادی فانوس و چراغ و بالونهای كوچك را در حیاط آویخته بودند و در تالار بزرگی که پنجره هایش به طرف حیاط باز می شد عده ای از محترمين و رجال نشسته بودند و به صرف شیرینی، چای و قلیان مشغول بودند. خود حاکم نیز در صدر تالار نشسته بود. ما ساعتی نزد حاکم ماندیم و بعد به اتفاق يك جوان ایرانی اروپا رفته که زبان فرانسه را بخوبی صحبت می کرد از حیاطهای خانه حاکم خارج شدیم و به محل اقامت خود بازگشتیم.
بروگش ص203