روزنامه وقایع اتفاقیه به همت میرزا تقی خان امیرکبیر - و بدون تردید با رضایت کامل ناصرالدین شاه و به فرمان او - انتشار یافته است؛ چه اگر خود شاه به این پدیده بی علاقه بود بعد از شهادت امیر انتشار آن را متوقف می کرد.
نکته ای که باید تذکر داده شود این است که کلمه روزنامه در این زمان بر نشریه ای که بطور منظم منتشر شود اطلاق نمی شد ،بلکه مطلقاً معنای گزارش داشت. پس روزنامه وقایع اتفاقیه یعنی گزارش وقایعی که اتفاق افتاده است. بنابراین کلمه روزنامه جزء اسم این نشریه است . حتی در روزنامه ایران هم که نخستین شماره آن بیست و یکسال بعد از نخستین شماره روزنامه وقایع اتفاقیه منتشر شد و هفته ای سه شماره انتشار می یافته، باز هم از گزارشهای رسیده از شهرستانها به روزنامه تعبیر شده است. اما در روزنامه اختر که در ۱۲۹۳ ه.ق در استانبول شروع به انتشار کرده به جای روزنامه همه جا کلمه گازت به کار رفته است.
روزنامه وقایع اتفاقيه تا شماره شانزدهم روزهای جمعه و از آن به بعد روزهای پنج شنبه در چهار صفحه و اغلب درشش صفحه و گاهی در هشت و به ندرت در دوازده صفحه منتشر می شد. قیمت روزنامه در طول دهسال هیچ تغییری نکرد. بهای تک شماره آن دهشاهی بوده، آبونمان سالیانه ۲۴ قران و بهای آگهی نیز هر سطری دهشاهی بوده است.
ریخت و شکل روزنامه تقریبا یک نواخت مانده و بین شماره اول و شماره های آخر تفاوت ظاهری مهمی وجود ندارد.
روزنامه وقایع اتفاقيه از امتیازات بسیاری برخوردار بود از جمله اینکه بهای خواروبار و مایحتاج مردم در بعضی از شماره ها درج می شد،همچنین آگهی هایی که گاهی فروشندگان کالا می داده اند بهای آن را هم تعیین می کرده اند. بنابراین مجموعه روزنامه برای تحقیق در تاریخ اقتصادی ایران خیلی مفید است. دیگر از مهم ترین امتیازات این روزنامه این است که مجموعه ای است که اخبار ایران و جهان را ثبت کرده و دورنمای اوضاع ایران را از ۱۲۶۷ تا ۱۲۷۷ ه.ق آشکار می سازد.
از اشکالات مهم روزنامه هم گرانی آن بود، زیرابا خرید یک شماره روزنامه مردم می توانستند یک کیلو گرم و نیم گوشت بخرند و از این نظر خرید روزنامه برای مردم عادی که در آمد روزانه شان بیش از این مبلغ نبود امری شاق و بلکه محال بود و اگر مأمورین برجسته دولت مجبور به خرید روزنامه نمی شدند این روزنامه پا نمی گرفت. به هر حال روزنامه وقایع اتفاقیه اگر در روزگار خود قدر و منزلتی نداشت امروز یکی از نفیس ترین و گرانبهاترین آثاری است که در پرتو درایت و کفایت امیرکبیر برای ما باقی مانده است.
لازم به توضیح است که نخستین روزنامه منتشر شده در ایران، تحت عنوان "کاغذ اخبار" وسیله میرزا صالح شیرازی کازرونی و به فرمان محمدشاه در ۲۵ محرم ۱۲۵۳ انتشار یافته است. روزنامه در دو صفحه یک رویه به قطع ۴۰ سانتی متر در ۲۴ سانتی متر با خط نسخ در تیترها و با خط نستعلیق در متن با چاپ سنگی بدون نام و عنوان چاپ می گردید. 1

خلاصه ای از مقدمه استادم مرحوم دکتر محمد اسماعیل رضوانی بر مجموعه "روزنامه وقایع اتفاقیه، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، تهران ، 1373، مقدمه.

ازآنجا که همت حضرت اقدس شاهنشاهی مصروف برتربیت اهل ایران و استحضار و آگاهی آنها ازامورت داخله و وقایع خارجه است ، لهذا قرار شد که هفته به هفته احکام همایون و اخبار داخلۀ مملکتی و غیره را که در دول دیگر گازت می نامند، در دارالطباعه دولتی زده شود و بکل شهرهای ایران منتشر گردد که اهالی ممالک ایران نیز در هر هفته ازاحکام دارالخلافه مبارکه و غیره اطلاع حاصل نمانید ، و از جمله محسنات این کازت یکی اینکه سبب دانائی و بینائی اهالی این دولت علیه است، دیگر اینکه اخبار کاذبه[و] اراجیف که گاهی بر خلاف احکام دیوانی و حقیقت حال در بعضی از شهر ها و سر حدات ایران پیش از این باعث اشتباه عوام این مملکت می شد، بعد از این بواسطه روزنامچه موقوف خواهد شد، و بدین سبب لازم است که کل امنای دولت ایران وحکام ولایات و صاحب منصبان معتبر ورعایای صادق این دولت، این روزنامه ها را داشته باشند و برحسب قرار داد فوق در یوم جمعۀ پنجم شهر ربیع الثانی ایت ئیل سنۀ 1267 به این کار شروع شد ومباشراین روزنامه ها به هرکس که طالب باشد هفته به هفته خواهد رساند
أخبارخودِ دارالخلافه
دراین اوقات از حسن تدبیر و سلوک امنای دولت ایران امنیت دارالخلافه چنان است که دزدی و دغلی بسیار کم می شود، بطوریکه کم ذکر می شود، و یک سبب امنیت ، گذاشتن قراول خانه هاست ، در شهر و..قراولخانه ها ی چند در دارالخلافه نباشد و امنای دولت قاهره معلوم کردند که بسیار بر امنیت شهر افزوده است، لهذا منظور دارند که در شهرهای معظم سایر ممالک نیزقراول خانه بگذارند. از جمله حکم شد که در اول حوت در سی جای مشهد قراول خانه بگذارند.