Qajarieh, Articles by Fatemeh Ghaziha
محرم ۱۳۱۰ ه.ق به روایت یحیی دولت آبادی :
...محرم یکهزار و سیصد و ده در می رسد مردم به عادت دیرین به عزاداری می پردازند ،اجتماعات و مراودات افزایش می یابد.
اسباب انتشار مرض از هر طرف مهیا می شود، از روز دوم محرم ، بیماری و با طغيان کرده ، هنوز به دهم محرم نرسیده، روزانه صد ها نفر را به هلاکت می رساند. در خانه ما علاوه بر اینکه مجلس روضه خوانی عمومی هست بواسطه مرجعیت تام پدرم، این خانه محل توجه گشته، برای تحصیل دعا و آنچه وظیفه روحانیت است ،نسبت به زندگان و مردگان از هر قبیل مردم غالباً آمد و شد می شود و پدرم با قوت قلبی که کمتر از کسی دیده شده، ادای وظیفه می نماید .
ماه به نیمه می رسد «وبا» روز بروز بر طغیان خود می افزاید، اضطراب مردم به حد كمال، هر کی بیشتر می ترسد زودتر می میرد .
شماره مردگان در شهر طهران به روزی هزار و پانصد نفر می رسد.اموات را در تابوت و تابوت را بر پشت الاغ به قبرستان می برند و هیچ گونه تشریفات برای هیچ مرده ای از هر خانواده باشد بجا آورده نمی شود.
با این سادگی و آسانی باز یکروز و دو روز جنازه های عزیزان در برابر پدران و مادران و ارحام و اقارب بر زمین است و وسایل کفن و دفن آنها فراهم نمی شود.
در اواخر محرم۱۳۱۰ ه.ق از خانه ما، نگارنده ويك جاریه جوان(کنیز کوچک) در یک روز گرفتار «وبا» می شویم ،به فاصله چند ساعت جاریه در می گذرد، شدت مرض من به آخر درجه رسیده ،علامتهای مرگ نمودارشده، پرستاران دست از زندگانی من می شویند، اما مرا هوش و حواس بجاست. مایوسی پدر و مادر و دیگران را احساس می کنم ،یک وقت بخاطر می آورم که اگر از این بلا نجات یافتم، خیالات مختلف را در زندگانی آینده خویش یکی نموده، صدق و صفا را شیوه خود ساخته، بر حقیقت و راستی تکیه داده، قسمت عمده از زندگانی را صرف خدمت هم نوع نمایم و با بدان آمیزش نکنم. این خیالات چند دقیقه حواس مراکه مصروف جان سپردن است ،از محل توجه خویش بازگردانیده به عالم زندگانی متوجه می سازد.
یک وقت احساس قوتی در خود نموده،به هوش طبیعی بازگشت نموده ،به صورت پرستاران که اشک از چشم آنها می بارد نظر امید بخشی می نمایم .
آثار بشاشت از صورت ها نمودار شده، بر بسترم گرد آمده، مرا می خوانند
، من هم حرکت لبهای آنها را می بینم اما صدای ایشان را نمی شنوم.پس از چند روز کم کم مزاجم رو به بهبود نهاده در آن حال گاهی به اندیشه بلای از خود گذشته فرو رفته در عالم قلب از ناتمام ماندن راهی که بالاخره ناچار به پیمودن آن هستم خود را خوشحال نمی بینم.علی الخصوص که پس از چندی پی در پی از در گذشتن دوستان و رفیقان جانی خبردار می شدم که از جمله آنهاست دوست عزیزم حبيب طیب که در گورستان اوین مدفون می گردد و در خاتمه تاریخ مرگش می گویم: شادمان رفت بمنزلگه محبوب حبيب.
بعد از این حادثه ،خیالات متفرقه من تمرکز یافته، هواهای بلندی را که در سر داشته دور نموده ،به خود می آیم و با عزم جزم مصمم می شوم به عهد و پیمانی که در حال احتضار نموده ام،وفا نمایم.و در این راه آنچه بتوانم انجام و در هیچ حال رعایت چهار اصلی را که برای زندگانی خود قرار داده ام از دست ندهم .که راستی و تکیه به آن ، خدمت به همنوع و نيامیختن با بد هنجاران بوده باشد.
ر.ک یحیی دولت آبادی، حیات یحیی،تهران ،۱۳۶۲، انتشارات عطار،ج۱ ، صص ۱۱۶ و ۱۱۷



.علی الخصوص که پس از چندی پی در پی از در گذشتن دوستان و رفیقان جانی خبردار می شدم که از جمله آنهاست دوست عزیزم حبيب طیب که در گورستان اوین مدفون می گردد و در خاتمه تاریخ مرگش می گویم: شادمان رفت بمنزلگه محبوب حبيب.
بعد از این حادثه ،خیالات متفرقه من تمرکز یافته، هواهای بلندی را که در سر داشته دور نموده ،به خود می آیم و با عزم جزم مصمم می شوم به عهد و پیمانی که در حال احتضار نموده ام،وفا نمایم.و در این راه آنچه بتوانم انجام و در هیچ حال رعایت چهار اصلی را که برای زندگانی خود قرار داده ام از دست ندهم .که راستی و تکیه به آن ، خدمت به همنوع و نيامیختن با بد هنجاران بوده باشد.
ر.ک یحیی دولت آبادی، حیات یحیی،تهران ،۱۳۶۲، انتشارات عطار،ج۱ ، صص ۱۱۶ و ۱۱۷
چهارشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۰ ساعت ۲:۰۷