Qajarieh, Articles by Fatemeh Ghaziha
یار نزدیک تر از من به من است //وین عجب تر که من از وی دورم
نامه عاشقانه فتحعلی شاه به طاوس خانم سوگلی
لازم به توضیح است که طاوس خانم اصفهانیه ملقب به تاج الدوله از همسران بسیار مورد علاقه فتحعلی شاه بود که حسنعلی میرزا شجاع السلطنه در سال 1324 که حاکم تهران و... بود، به دستور پدرش جشن عروسی بسیار مفصلی برای طاوس خانم اصفهانیه و پدرش فراهم آورد.این زن ملقب به تاج الدوله و اصلا گرجی بود.، برای این جشن عروسی بود که حاج محمد حسینخان صدر اصفهانی برای خوش آمد فتحعلی شاه تخت خورشید را ساخت و به شاه پیشکش نمود، فتحعلی شاه پس از عروسی با طاوس خانم ، نام آن تخت را به مناسبت نام آن زن تخت طاوس نامید. 1 مهدی بامداد، شرح حال رجال ایران، تهران ،زوار، 1371، ج1 ، ص 368

[متن سند]:
[سجع مهر فتحعلی شاه] : شاه شاهان جهان فتحعلی
یار نزدیک تر از من به من است //وین عجب تر که من از وی دورم
عجب این است که نتوان گفتن// یار در پیش من مهجورم 2 - به نظر میرسد که فتحعلی شاه ازین شعر سعدی الهام گرفته است:
دوست نزدیکتر از من به من است // وین عجب تر که من از وی دورم
چه کنم با که توان گفت که او // در کنار من و من مهجورم

آنکه طاوس باجی به عنایات بلا نهایات شاهنشاهی، مفتخر و مباهی بوده بداند، عریضه که به خاک پای مبارک نوشته بودی، رسیده، مضمونش معلوم رای جهان آرای شهریاری گردیده ، پیشکشی که به خاک پای مبارک فرستاده بودی رسیده، قبول طبع مشکل پسند پادشاهی گردیده. خانه آبادان. دگر طاوس باجی، چون از دوری خاک پای مبارک بسیار بسیار آه ناله نموده بودی، دگر قمشه بیشتر از یک روز توقف نفرمودیم، قرار دادیم که روز سه شنبه وارد سعادت آباد 3 سعادت آباد اصفهان: در زمان های فوق العاده دور، هزار جریب کوچک، باغ‌های وسیعی بوده که سعادت‌آباد نام داشته و قبل از شاه عباس دوم، به محل سکونت گبران (زرشتیان) اختصاص داده شد. شاه عباس گبران را به انتهای جلفا کوچ داد و به دستور او باغ وسیع سعادت آباد و قصرهای سلطنتی احداث شد. باغ سعادت‌آباد بین پل سی‌وسه چشمه و پل خواجو در حاشیه جنوبی رودخانه قرار داشت و این دو در حقیقت در حکم یک باغ بزرگ محسوب می‌شد که رودخانه زاینده‌رود از وسط آن جریان داشت. این باغ قبل از حکومت ظل‌السلطان و در حکومت خانلرمیرزا و پس از آن، از میان رفته است.بر گرفته از آزاده فخاری ،در تاریخ 8/12 /1398 -http://www.isfahanziba.ir/hammahale/node/15794 بشویم و به منوچهر خان 4 منوچهر خان : منوچهرخان گرجی یا منوچهرخان معتمدالدوله از سیاست‌مداران و سپهسالاران گرجی ایران در زمان قاجار است. در ۱۲۰۹ ه‍. ق. جزء اسیرانی بود که آقامحمدخان قاجار از تفلیس به ایران آورد. کویا در تاریخ این سند حاکم اصفهان بوده است هم فرمودیم که تو را روز سه شنبه بیاورد سعادت آباد ،صبح آنجا ناهار بخورید و شب را از برای ما چیز بپزید 5 با احتمال خوانده شد. ، که ان شاءالله عصری تشریف می آوریم دانسته باشید. به منوچهر خان گفتم تو را بیاورد به سعادت آباد، دگر طاوس باجی، در اینجا چیزی به هم نمی رسد که از برای تو بفرستم مگر یک نمدکوچک قشنگی از برای نماز کردن، از برای تو فرستادم، باز یافت نما. دگر خورشید کلاه را با فرح سلطان حکماً 6 اصل: حکمن همراه بیاورید و از کسانی که در آنجا ماندند هر کس دلش می خواهد بیاید همراه بیاورید که تماشا نمایند. فرح سلطان، خورشید کلاه را حکما همراه بیاورید. باقی در



۱. مهدی بامداد، شرح حال رجال ایران، تهران ،زوار، ۱۳۷۱، ج۱ ، ص ۳۶۸
۲. - به نظر میرسد که فتحعلی شاه ازین شعر سعدی الهام گرفته است:
دوست نزدیکتر از من به من است // وین عجب تر که من از وی دورم
چه کنم با که توان گفت که او // در کنار من و من مهجورم
۳. سعادت آباد اصفهان: در زمان های فوق العاده دور، هزار جریب کوچک، باغ‌های وسیعی بوده که سعادت‌آباد نام داشته و قبل از شاه عباس دوم، به محل سکونت گبران (زرشتیان) اختصاص داده شد. شاه عباس گبران را به انتهای جلفا کوچ داد و به دستور او باغ وسیع سعادت آباد و قصرهای سلطنتی احداث شد. باغ سعادت‌آباد بین پل سی‌وسه چشمه و پل خواجو در حاشیه جنوبی رودخانه قرار داشت و این دو در حقیقت در حکم یک باغ بزرگ محسوب می‌شد که رودخانه زاینده‌رود از وسط آن جریان داشت. این باغ قبل از حکومت ظل‌السلطان و در حکومت خانلرمیرزا و پس از آن، از میان رفته است.بر گرفته از آزاده فخاری ،در تاریخ ۸/۱۲ /۱۳۹۸ -http://www.isfahanziba.ir/hammahale/node/۱۵۷۹۴
۴. منوچهر خان : منوچهرخان گرجی یا منوچهرخان معتمدالدوله از سیاست‌مداران و سپهسالاران گرجی ایران در زمان قاجار است. در ۱۲۰۹ ه‍. ق. جزء اسیرانی بود که آقامحمدخان قاجار از تفلیس به ایران آورد. کویا در تاریخ این سند حاکم اصفهان بوده است
۵. با احتمال خوانده شد.
۶. اصل: حکمن
منبع سند: آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اسناد بیوتات.
جمعه ۹ اسفند ۱۳۹۸ ساعت ۲:۵۳