چگونه تهران پایتخت شد؟

آقا محمد خان پس از مرگ کریم خان، از شیراز به حوالی تهران آمد زیرا که برخی از قبایل ایل قاجار در صحرای ورامین و اطراف تهران و برخی دیگر در شهر استرآباد یعنی گرگان امروز و عده ای هم در مازندران بودند و رویهمرفته به تهران نزديك بودند. او روز بیستم ماه صفر ۱۹۳ ۱ به شاه عبدالعظیم رسید و در آنجا به تخت نشست .اما این تاجگذاری رسمی او نبود و تا شش سال نتوانست تهران را بگیرد زیرا که مخالفان وی تهران را تسليم او نمی کردند . پس از شش سال شهر را محاصره کرد و باز مردم تهران شهر را تسلیم نکردند تا آنکه سرانجام در سال ۱۲۰۰ این شهر را گرفت و در اینجا تاجگذاری رسمی کرد و به سلطنت نشست . از آن روز تهران پایتخت ایران شد.
سالهای اولی که تهران پایتخت شد به همان کوچکی دوره صفویه بوده و بعد کم کم بزرگ شد.
پادشاهان قاجار که ۱۵۱سال قمری در این شهر سلطنت کرده اند هریك بیش و کم در تهران آبادی کرده و ساختمانهائی بجا گذاشته اند. اما پیداست که شهر به مرور بزرگ شده و مخصوصا پس از انقراض سلسله قاجار رو به ترقی گذاشته است .
پس از آنکه تهران پایتخت سلسله قاجاریه شد، وقایع بسیاری در آن روی داده است. اولین واقعه ای که در تاریخ ثبت شده اینست که پس از کشته شدن آقامحمد خان یکی از برادرانش علیقلی خان مدعی سلطنت شد. فتحعلی شاه که در فارس بود برای تصرف تاج و تخت به تهران حمله کرد. ولی میرزا شفیع مازندرانی صدراعظم که در تهران بود با وسایلی که داشت مانع شد . سال بعد فتحعلی شاه خود را به تهران رساند و تاجگذاری کرد.

منبع : سعید نفیسی گفتگوی خانوادگی در باره تهران قدیم، تهران :۱۳۵۳، تلخیصی از صفحات ۲۴-۲۶.