Qajarieh, Articles by Fatemeh Ghaziha
.....بالای سقا خانه دیر بلندی است که یزید و غیره می نشینند، ... چهار در بزرگ دارد تکیه که آمد و شد می شود، توصیف و تعریف تکیه، به نوشتن درست نمی آید.الی حال صد هزار تومان خرج تکیه شده است. تعزیه خوانهای سابق از امام خوان،زینب خوان و غیره همه هستند ....
روایت منتشر نشده ناصرالدین شاه از روزهای دوم و سوم محرم سنه ۱۲۹۱

روز پنجشنبه[دوم محرم] تعزیه خوانده شد، پنج ساعت به غروب مانده، بدون زحمت، الحمدلله تعالی می رویم تکیه ، نصف باغ را هم تجیر کشیده اند، حرم می آید،می رود از پله بالا می روند که خارج از توی کریاس و پله های ماست. ما شا الله حرم و کنیز ،غلام بچه، خانه شاگرد، بچه مهمانهای حرم و غیره معرکه می کنند. تکیه مدّور سه مرتبه است. در چند بالا خانه های مرتبه ۳ کنیزها می نشینند، زنبوری کشیده اند.
مرتبه ۲ حرمها می نشینند، مرتبه تحتانی، وزرا،امرا و غیره می نشینند. تکیه را بسیار خوب بسته اند، از شال و زری،بلور و غیره.
یک سقا خانه دارد که تجار تُرک بسته اند، بالای سقا خانه دیر بلندی است که یزید و غیره می نشینند، سه تالار دارد، در مرتبه ۲ دو تالار، باز حرم می نشینند. یک تالار مال من است امّا من ننشستم، نایب السلطنه و عمله خلوت آنجا می نشینند. من پائین تر از تالار، در اطاقی که مثل اطاقهای حرم است، می نشینم، تالارها مرتفع تر از اطاقها هستند، زنهای شهری زیر ما، در پائین می نشینند، مردها هم زمین می نشینند. چهار در بزرگ دارد تکیه که آمد و شد می شود، توصیف و تعریف تکیه، به نوشتن درست نمی آید.الی حال صد هزار تومان خرج تکیه شده است. تعزیه خوانهای سابق از امام خوان،زینب خوان و غیره همه هستند ،اما خدا مراد را نمی بینم، روضه خوانها همه هستند، بدون اینکه احدی تلف شده باشد.از سادات و غیره سید زالو مالو، آقا سید حسن، ابوطالب و غیره. انیس الدوله اندرون روضه می خواند، والی زاده زیاد از حد ناخوش است،حرکت نمی تواند بکند،پدر دختر سالار هم دو ماه قبل از این فوت شده است، در محرم خبر دادند عزادار است،تکیه نمی آید. جلو پنجره زنها سیم فرنگی گذاشته اند،پشت سیم پارچه سیاهی کشیده اند، و الّا همه زنها را از پائین می دیدند، همه روزه مرافعه غریبی است برای این پارچه، که می گویند ما نمی بینیم،آخر دادیم پارچه را سوراخ سوراخ کردند، باز شاکی هستند.امسال دیگر روضه خوانی حضوری چیزی نیست ،منحصر به تکیه دولت است.حبیب دیوانه،آقا مردک،حاجی فرخ خان...در تکیه شربت می دهند. مستشارالملک مستوفی خراسان ۲ محرم وارد شد از مشهد. وزیر خارجه سابق به مشهد رفته است،محمد قلی خان برادر سهام الدوله مرحوم با خان بابا خان پسران مرحوم با مادرش از قوچان به تهران آمده اند.
منبع :سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اسناد بیوتات، یادداشتهای ناصرالدین شاه قاجار
دوشنبه ۱۱ شهريور ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۳۲